Brezilya’nın yeni devlet lideri Lula da Silva kimdir?
Seher Alp
3 min read
Brezilya’da devlet başkanlığı seçiminin ikinci çeşidinde sandıklardan eski Devlet Lideri Lula da Silva çıktı. Oyların yüzde 50,83’ünü alan Lula, ikinci sefer Brezilya Devlet Lideri seçildi.
Latin Amerika iktisadının yüzde 40’ından fazlasına denk gelen, 2,4 trilyon ABD Doları fiyatında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) ile dünyanın en büyük 7. ekonomisi olan Brezilya, eski lider Bolsonaro’nun neo-liberal siyasetleri ile yollarını ayırdı.
12 yıl sonra yine iktidara olan Lula, hakkında açılan yolsuzluk davaları nedeniyle bir buçuk yıl mahpus yatmıştı. Davaların düşürülmesiyle birlikte başkanlık yolu açıldı ve seçimin galibi Lula, zafer konuşmasında birlik ve demokrasi iletisi verdi. Lula, iktisattan iklim değişikliğine pek çok alanda Bolsonaro’dan farklı bir politik çizgi izleyecek.
“İŞÇİ GREVLERİNİN BAŞKANI…”
76 yaşındaki Lula, 2003’ten 2006’ya ve 2007’den 2011’e kadar iki periyot Brezilya Devlet Lideri olarak vazife yaptı. Siyaset sahnesine, 1970’lerde askeri rejime meydan okuyan personel grevlerinin önderi olarak çıkan Lula, 1980’de, sonraları Brezilya’nın ana sol siyasi gücü haline gelecek olan İşçi Partisi’nin (PT) kuruculuğunu yaptı.
Lula, başkanlık periyodunda, “ülkede yoksulluğu ve eşitsizliği azaltmayı amaçlayan programlarla büyük sempati topladı”, fakat tıpkı vakitte, hükümet tekliflerini desteklemeleri için “Kongre temsilcilerine ödeme yapılmasını içeren” bir yolsuzluk planının ifşa edilmesiyle de sarsıldı.
580 GÜN MAHPUS YATTI
Lula, Temmuz 2017’de tartışmalı bir davada kara para aklama ve yolsuzluk suçlamalarından karar giydi ve dokuz buçuk yıl mahpus cezasına çarptırıldı. Davanın federal yargıcı Sergio Moro, daha sonra Jair Bolsonaro hükümetinde Adalet ve Kamu Güvenliği Bakanı oldu. Başarısız bir temyiz müracaatının akabinde Lula, Nisan 2018’de tutuklandı ve 580 gün mahpus yattı. Lula, 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmaya çalıştı, lakin Brezilya’nın “Temiz Sayfa” Yasası uyarınca diskalifiye edildi.
Kasım 2019’da Yüksek Federal Mahkeme, temyiz başvurusu devam eden tutuklamaların hukuka muhalif olduğuna ve bunun sonucu olarak Lula’nın hür bırakılmasına hükmetti. Mart 2021’de Yüksek Mahkeme Yargıcı Edson Fachin, Lula’nın, davası üzerinde uygun yargı yetkisine sahip olmayan bir mahkeme tarafından yargılandığı için tüm mahkumiyetlerinin iptal edilmesi gerektiğine karar verdi.
“AÇLIK SONA ERECEK”
Siyasi ömrü boyunca çalkantılı krizlerle sarsılan Lula’nın, seçim kampanyasındaki ana vaatleri, ülkedeki açlığı sona erdirme ve Amazonlar’da karbon emisyonlarını ve ormansızlaşmayı azaltma olmuştu. Lula halka hitaben yaptığı birinci konuşmasında, en acil vazifelerinin açlığı sonlandırmak olduğunu vurguladı. Lula ayrıyeten, seçim kampanyasındaki temel talebini yineleyerek, Amazon ormanlarındaki tahribata son verileceğini bildirdi.
Lula konuşmasında, “Brezilya halkı tekrar umuda sahip olmak istiyor. Halk silah değil kitap istiyor. Güzel yaşamak, uygun yemek, iş sahibi olmak ve eğitime erişmek istiyor” tabirlerine yer verdi. Böylece eski lider Bolsonaro’nun kişisel silahlanmayı teşvik eden siyasetlerine da kalın bir çizgi çekmiş oldu. Irkçılığa karşı da savaşacağını tabir eden Lula, beyaz, siyah ya da yerli halkların, eşit hak ve imkanlara sahip olmasını hedeflediğini kaydetti.
